การจดทะเบียนหย่าในต่างประเทศ

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ฯ ม. 1514 กำหนดว่า "การหย่าจะทำได้โดยความ ยินยอมของทั้งสองฝ่ายหรือโดยคำพิพากษาของศาล การหย่าโดยความยินยอมต้องทำเป็น หนังสือและมีพยานลงลายมือชื่ออย่างน้อย 2 คน  

ทั้งนี้  การจดทะเบียนหย่าตาม  พรบ.   จดทะเบียนครอบครัว พ.ศ. 2478  จะทำที่สำนักทะเบียนใดๆ ที่กำหนดไว้ในกฎกระทรวงก็ได้  ซึ่งกฎกระทรวงการต่างประเทศออกตามความใน พรบ. จดทะเบียน ครอบครัวฯ ข้อ 1 และข้อ 2  ให้ที่ทำการสถานเอกอัครราชทูตหรือสถานกงสุลใหญ่ไทยเป็น สำนักทะเบียนและให้เจ้าพนักงานทูตหรือกงสุลเป็นนายทะเบียนได้  

เอกสารที่ใช้ประกอบการยื่นขอจดทะเบียนหย่า

          1. บัตรประตัวประชาชน/ หนังสือเดินทาง/ บัตรข้าราชการ

          2. สำเนาทะเบียนบ้าน

          3. ใบสำคัญการสมรสหรือสำเนาทะเบียนสมรส

          4. หนังสือสัญญาหย่า

          5. คำพิพากษาและหนังสือรับรองคดีถึงที่สุด (กรณีจดทะเบียนหย่าตามคำพิพากษา)

หมายเหตุ

      1. กรุณาติดต่อขอรับทราบรายละเอียดเอกสารที่ใช้ประกอบการยื่นขอจดทะเบียนหย่า           ได้โดยตรงที่สถานเอกอัครราชทูตหรือสถานกงสุลใหญ่ไทยในต่างประเทศที่ผู้ร้องประสงค์           ยื่นขอจดทะเบียนหย่า

      2. ในกรณีที่คู่หย่าไม่สามารถยื่นคำร้องต่อนายทะเบียนสถานเอกอัครราชทูตหรือสถานกงสุลใหญ่ไทย            พร้อมกันได้เนื่องจากอาศัยอยู่คนละประเทศ  คู่หย่าสามารถยื่นคำร้องขอจดทะเบียนหย่าต่างสำนัก            ได้ตาม พรบ. จดทะเบียนครอบครัวฯ มาตรา 5 โดยสามารถติดต่อขอรับทราบรายละเอียดได้ ณ            ที่ทำการอำเภอ หรือสถานเอกอัครราชทูต/สถานกงสุลใหญ่ไทยทั่วโลก 

ข้อมูลเพิ่มเติม 

การหย่ากระทำได้ 2 วิธี (ป.พ.พ. ม. 1514) 

1.  การหย่าโดยความยินยอมของทั้งสองฝ่าย  ได้แก่ การที่สามี-ภรรยา ตกลงที่จะทำการหย่าขาดจาก      การเป็นสามีภรรยากัน โดยต้องทำเป็นหนังสือ และมีพยานลงลายมือชื่ออย่างน้อย 2 คน       (ป.พ.พ. ม. 1514)  ถ้าไม่มีหนังสือหย่ามาแสดงต่อนายทะเบียน นายทะเบียนจะไม่รับจดทะเบียนให้      (ม. 18 พ.ร.บ. จดทะเบียนครอบครัว 2478)

      หนังสือหย่าจะต้องแสดงรายการบางอย่างให้ชัดแจ้ง เช่น การอุปการะเลี้ยงดูบุตร การปกครองบุตร        และการจัดแบ่งทรัพย์สิน 

      การหย่าโดยความยินยอมทำได้ 2 วิธี คือ 

      1.1   การหย่าในสำนักทะเบียน               คู่สมรสที่ประสงค์จะหย่าขาดจากกัน สามารถยื่นคำร้องขอจดทะเบียนหย่า คำร้องแบบ ข.               พร้อมหนังสือสัญญาหย่าต่อนายทะเบียน ณ สำนักทะเบียนสถานเอกอัครราชทูต/               สถานกงสุลไทยในต่างประเทศแห่งใดแห่งหนึ่งก็ได้ เมื่อนายทะเบียนตรวจสอบ               เห็นว่าถูกต้องก็จะรับจดทะเบียนให้และออกใบสำคัญการหย่าให้คู่หย่าฝ่ายละ 1 ฉบับ 

       1.2  การหย่าต่างสำนักทะเบียน               กรณีที่คู่สมรสมีความประสงค์จะจดทะเบียนหย่าต่างแห่ง และต่างเวลากัน                ก็ย่อมทำได้โดยต่างฝ่ายต่างไปยื่นคำร้องขอหย่าพร้อมหนังสือสัญญาการหย่า               ต่อนายทะเบียนคนละสำนักทะเบียน คนละเวลา โดยตกลงว่าคู่หย่าฝ่ายใดจะเป็น               ผู้ยื่นคำร้องขอจดทะเบียนหย่าก่อนที่สำนักทะเบียนใด และจะให้สำนักทะเบียน               ใดเป็นผู้จดทะเบียนให้ การหย่าโดยวิธีนี้จะสมบูรณ์ต่อเมื่อการจดทะเบียน               แห่งที่สองเรียบร้อยแล้ว 

2.   การหย่าโดยคำพิพากษาของศาล  เป็นเรื่องของสามี-ภรรยาทั้งสองฝ่าย ไม่สามารถ       จะทำการตกลงหย่ากันได้โดยความยินยอม จึงต้องฟ้องหย่าต่อศาล โดยมีสาเหตุ       แห่งการหย่าตามมาตรา 1516 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ บรรพ 5 

การปกครองบุตร 

1.  กรณีการหย่าโดยความยินยอม ให้ทำความตกลเป็นหนังสือว่าฝ่ายใดจะปกครองบุตร       คนใด ถ้าตกลงไม่ได้ หรือมิได้ตกลงกัน ให้ศาลเป็นผู้ชีชาด 

2.  กรณีการหย่าโดยคำพิพากษาของศาล ให้ฝ่ายชนะคดีเป็นผู้ปกครอง เว้นแต่ศาล      จะชี้ขาดให้อีกฝ่ายหนึ่งหรือบุคคลภายนอกเป็นผู้ปกครอง 

ถ้าปรากฎว่าผู้ปกครองดังกล่าวประพฤติตนไม่สมควร หรือภายหลังมีพฤติการณ์ เปลี่ยนไป ศาลมีอำนาจสั่งเปลี่ยนตัวผู้ปกครอง โดยเพ่งเล็งถึงความผาสุก และ ประโยชน์ของบุตรเป็นประมาณ แม้จะมอบให้ฝ่ายหนี่งปกครองบุตรก็ตาม  อีกฝ่ายหนึ่งมีสิทธิที่จะติดต่อกับบุตรของตนได้ตามสมควรแก่พฤติการณ์ (ป.พ.พ. ม. 1521)